طاهر احرار
اعتراض دهم:
گروهی از غازیان از غزوه‌ای برگشتند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم به آن‌ها فرمود: «قدمتم خیر مقدم من الجهاد الاصغر الی الجهاد الاکبر» از جهاد خورد به سوی جهاد بزرگ خوش آمدید! آن‌ها عرض داشتند که «یا رسول الله! جهاد اکبر چیست؟» رسول اکرم صلی الله علیه و سلم پاسخ داد: “مجاهدة العبد هواه” جهاد بنده با خواسته‌های نفسانی‌‌اش، در اینجا پیامبر صلی الله علیه و سلم قتال را جهاد اصغر است و خودسازی را جهاد اکبر گفته است.
پاسخ نخست:
در ابتدا نظر محدثین را در مورد این حدیث بررسی می‌کنیم، علامه محمد طاهر پتنی رحمه‌الله صاحب مختصر می‌گوید: این روایت ضعیف است. “تذکرة الوضوعات”
علامه شمس‌الدین ذهبی رحمه‌الله می‌فرماید: این حدیث نیست بلکه قول ابراهیم بن ابی عبله است. “اعلام النبلاء جلد ۶”
علامه محمود آلوسی رحمه‌الله فرموده است: «اصلی از این حدیث وجود ندارد». “روح المعانی جلد ۳”
علامه ابن تیمه رحمه‌الله می‌فرماید: “این حدیث اصلی ندارد”.
پاسخ دوم:
اگر این حدیث پذیرفته شود با قرآن کریم منافات دارد، خداوند متعال می‌فرماید: “فضل الله المجاهدين بأموالهم و أنفسهم على القاعدين درجة” و در جای دیگری فرموده است: “الذين آمنوا و هاجروا و جاهدوا في سبيل الله بأموالهم و انفسهم اعظم درجة عند الله و اولئک هم الفائزون”.
علامه محمد بن لطفی الضباع می‌فرماید: حدیث فوق به دلیل اهانت به سنام الاسلام، اصلیت ندارد. “الاسرار المرفوعة”
جواب سوم: در وجود رسول اکرم صلی الله علیه و سلم نفس‌های صحابه اصلاح شده بودند؛ حضرت عبادة بن بشیر رضی‌الله‌عنه شب نگهبانی می‌کرد که تیری به او اصابت کرد، خونش جریان داشت اما نمازش را قطع ننمود بلکه با اطمئنان خاطر ادامه می‌داد، آیا این مجاهده با نفس نبود؟
دست حضرت معاذ رضی الله عنه در غزوه بدر قطع شد، به بدنش آویزان بود و مانع شمشیر زدن می‌شد، آن را زیر پای خود گذاشت و جدایش کرد، این مجاهده نفس نبود؟
در غزوه خندق تعداد زیادی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و سلم از گرسنگی سنگ به شکم بسته بودند، این مجاهده با نفس نبود؟
سه صحابی در دهان مرگ و تشنه بودند، بازهم آب را به دوستان خود سفارش می‌نمود تا به شهادت رسیدند، آیا این مجاهده با نفس نبود؟
خداوند متعال به ما توفیق عمل دادن صحیح دین را عنایت فرماید.