سرقت کمک‌های بشردوستانه!
گروه داعش نه‌تنها اهداف جنگی نظامی و فکری خود را از طریق اسلحه و خشونت دنبال کرده، بلکه از منابع بشری و امدادی نیز برای اهداف سیاسی و مالی خود سوءاستفاده کرده است؛ در سال‌های اخیر گزارش‌های معتبر بین‌المللی (از جمله گزارش‌های WFP برنامه جهانی غذا از سازمان ملل، فرانس۲۴، بی‌بی‌سی و دیگر رسانه‌ها) نشان می‌دهند که داعش در جریان توزیع کمک‌های بشردوستانه نه‌تنها این کمک‌ها را غارت کرده، بلکه با برداشتن نشان‌های اصلی و جایگزین‌کردن نشان‌های خود، آن‌ها را به نام خود در میان نیازمندان توزیع کرده است.
در حالی‌که هدف از کمک‌های بشری نجات جان نیازمندان است، گروه داعش این کمک‌ها را به ابزاری برای کنترل مناطق تحت نفوذ، تسلط بر مردم و تأمین مالی خود تبدیل کرده است، این اقدام نه‌تنها نقض صریح حقوق اساسی بشر محسوب می‌شود، بلکه تلاشی برای بی‌اعتبار ساختن مؤسسات امدادرسان و نظام بشردوستانه جهانی نیز به شمار می‌رود.
در این بخش ما به بررسی سرقت، سوءاستفاده و اهداف استراتژیک پشت پرده‌ی این اقدامات از سوی داعش می‌پردازیم و آن را با استناد به منابع جهانی مستند تحلیل می‌کنیم:
۱- نگرانی‌های سازمان ملل متحد:
در سال ۲۰۱۵، برنامه جهانی غذا (WFP) وابسته به سازمان ملل گزارش داد که کمک‌های غذایی آن‌ها توسط داعش به سرقت رفته، نشانه‌های سازمان حذف شده و با نشان داعش مجدداً علامت‌گذاری شده‌اند. این کمک‌ها سپس توسط داعش توزیع شده‌اند تا حمایت عمومی را جلب کرده و برای خود مشروعیت ایجاد کنند. گزارش‌های مشابهی توسط BBC News و France24 Observers نیز منتشر شده است.
۲- گزارش Business Insider در مورد سوءاستفاده از کمک‌ها:
این نهاد در گزارش خود آورده است که داعش کنترل شدیدی بر شرایط توزیع کمک‌ها داشت و می‌خواست تمامی کمک‌ها تنها توسط آن‌ها توزیع شود، اگر روی بسته‌ای نشان یک نهاد دیگر وجود داشت، اجازه توزیع آن را نمی‌دادند، هدف آن‌ها این بود که تمام اعتبار توزیع کمک‌ها به نام خودشان ثبت شود تا از حمایت عمومی برخوردار شوند.
۳- اخذ جبری پول در روند انتقال کمک‌ها:
داعش در جریان انتقال کمک‌های جهانی، از نهادهای امدادرسان به‌اجبار پول می‌گرفت، آن‌ها این پول را تحت عناوینی مانند «هزینه حمل و نقل» اخذ می‌کردند، در حالی‌که در واقع نوعی باج‌گیری محسوب می‌شد. این درآمد یکی از منابع مهم مالی داعش به‌شمار می‌رفت.
اهداف استراتژیک داعش در پشت سرقت کمک‌های بشردوستانه:
۱- تأمین منابع مالی:
داعش این کمک‌ها را برای تأمین مالی خود به فروش می‌رساند و از این راه میلیون‌ها دلار درآمد کسب می‌کرد.
۲- جایگزینی برای منابع مالی:
در شرایط جنگی یا زمانی‌که مستقیماً تحت نظارت دشمن قرار دارند، تأمین مالی رسمی و مستقیم دشوار است، به همین دلیل داعش با بهره‌گیری از مهارت‌های پول‌شویی، این کمک‌های بشری را به‌عنوان منبع درآمد غیرمستقیم به‌کار می‌گرفت. (پدیده پول‌شویی در بخش‌های بعدی به‌تفصیل شرح داده خواهد شد ان شاء الله)
۳- گسترش نفوذ:
داعش معمولاً بخشی از کمک‌های سرقت‌شده را پس از درج نشان خود در مناطق تحت کنترل خود بین نیازمندان توزیع می‌کرد تا خود را به‌عنوان حامی مردم جلوه دهد و از این طریق حمایت مردمی به‌دست آورد.
۴- بهره‌برداری تبلیغاتی:
داعش ویدیوهایی از توزیع این کمک‌ها توسط جنگجویان خود منتشر می‌کرد که بخشی از سیاست تبلیغاتی آن‌ها برای جلب حمایت عمومی و اثبات مشروعیت‌شان به‌شمار می‌رفت.