محمدصادق طارق
پس از فروپاشی شوروی در افغانستان- قبرستان امپراتوری‌ها- تلاش‌های زیادی برای احیای روابط از دست‌رفته و ایجاد روابط همگرایانه جدید در فضای پساشوروی صورت گرفت که در نتیجه آنها پیمان امنیت جمعی در سال ۱۹۹۲ امضا شد، پیمان مذکور در ۱۵ می سال فوق توسط روسیه، تاجیکستان، ازبکستان، ارمنستان، قزاقستان و قرغیزستان به امضا رسید و یک سال پس سه کشور دیگر؛ آذربایجان، گرجستان و بلاروس به آن پیوستند.
اگرچه در آن زمان بسیاری از شرکت کنندگان خوش‌بین بودند که این سند شبیه به پیمان ورشو است و در آینده باید پاسخ شایسته‌ای در مقابل ناتو باشد اما اختلافات در اعضای این پیمان از یک‌سو و فشار روزافزون غرب بر برخی از کشورهای فوق از سوی دیگر تقریبا به فسخ پیمان امنیت جمعی منجر شد، بالآخره در سال ۱۹۹۹ سه کشور؛ ازبکستان، گرجستان و آذربایجان از دائره این معاهده خارج شدند، پس از گذشت ۱۰ سال از امضای این پیمان، اعضای آن سعی داشتند یک دفاع جمعی مشترک را با تکیه بر نیروهای مسلح روسیه ایجاد کنند، هدف روسیه از تأسیس سازمان پیمان امنیت جمعی بالابردن ظرفیت‌ها و متحد نگه داشتن کشورهای عضو پیشین بود.
گفته می‌شود که یک هدف عمدهٔ دیگر از تشکیل سازمان پیمان امنیت جمعی، محدود نمودن زمینه پیمان ناتو است که دولت روسیه می‌خواست در آسیای میانه با ایجاد ساختارهای تازه سیاسی، اقتصادی و نظامی به عنوان بازیگر اصلی بازی معرفی شود، علاوه بر تمام موارد و نظریات، «تقویت صلح، امنیت و ثبات بین‌المللی و منطقه‌ای» به عنوان هدف رسمی این سازمان اعلان شده است اما واقعاً در تقویت صلح، امنیت و ثبات در افغانستان موفق شده است یا خیر؟ در این مورد باید اذعان نمود که:
سازمان امنیت جمعی در حقیقت برای به دست آوردن منافع کشورهای عضو خود هر نوع گزارشات دروغ را به خورد جهانیان می‌دهد، تاسما گامبتوف، دبیرکل سازمان CSTO) ) در نشست مشترک دبیرخانه و ستاد مشترک این سازمان گفت وضعیت در افغانستان همچنان متشنج است و «خطر بی‌ثباتی» را برای کشورهای عضو این سازمان به همراه دارد، او می‌افزاید: «خطر نفوذ ایدئولوژی افراطی و گروه‌های تروریستی به قلمرو متحدان CSTO در حال افزایش است».
تاسما چرا به تهدیدهای دشوار تروریستی از قلمرو افغانستان نگران است در حالی‌که امارت اسلامی افغانستان در این اواخر در اکثر اهداف، این سازمان را کمک نموده است؟! در میان اهداف کلیدی سازمان CSTO می‌توان به مبارزه علیه قاچاق مواد مخدر در منطقه اشاره کرد که امارت اسلامی پس از تسلط بر کشور، موفق شد قاچاق مواد مخدر را به تقریباً صفر برساند. اما چرا سازمان CSTO این واقعیت و حقیقت را نادیده می‌گیرد؟ و بر اساس چه عواملی گزارشات دروغ را به جهانیان پیش می‌کند؟
همچنین یکی از اهداف سازمان امنیت جمعی، مبارزه با تروریسم و جنایات سازمان‌یافته می‌باشد که امارت اسلامی افغانستان در بخش مبارزه با داعش و جنایات سازمان‌یافته آن موفق شده است این فتنه را سرکوب و محدود سازد. گامبتوف طوری که خودش خاطرنشان کرد باید به جای گزارشات دروغ و بی‌اساس، تلاش کند تا سازوکارهای خود را برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدهای ناشی از حضور تروریسم در منطقه، تقویت کند و مبارزه امارت اسلامی افغانستان علیه تروریسم را به دیده احترام بنگرد.
