مسجد الاقصى اولين قبله مسلمین و حکمت کعبه به عنوان قبله قرار گرفتن:
پیامبر اسلام صلی الله علیه وسلم بعد از تشریف آوردن به مدینه منوره تا ۱۶ ماه به طرف بیت المقدس نماز می گذاردند، اما آرزوی قلبی پیامبر اسلام و یارانش این بود که روزی بطرف کعبه قبله حضرت آدم و ابراهیم و اسماعيل علیهم السلام نماز بخوانند، زیرا آن چنان محبت کعبه در اعماق قلبشان جای گرفته بود که هیچگاه مکان دیگری را با قبله آدم و ابراهیم علیهم السلام برابر نمی دانستند.
امّا آنها تسلیم فرامین رب العالمین بودند و در واقع قبله قرار دادن بیت المقدس یک امتحان بزرگی برای اصحاب از جانب رب العالمین بود. امّا اصحاب و یاران رسول خداوند جل جلاله فقط به این نکته توجه داشتند که در هر حال باید از رسول خدا اطاعت نموده و در برابر احکامات الهی تسلیم فرود آورند، هر چند برخلاف عادات شان باشد.
وقتی خداوند متعال قلوب شان را برای تقوی در مقابل خود امتحان نمود، آنگاه آیاتی مبنی بر نماز خواندن بسوی مسجد الحرام نازل گردید.
[وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلَّ وَجْهِكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ]. «و از هر جا که بیرون رفتی رو به سوی مسجد الحرام کن و شما هر جا که بودید رو به طرف آن کنید»
در واقع تغییر و تحول قبله یک امتحان بزرگی بود، چنانکه خداوند متعال فرمودند: [وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِتَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَي اللهُ].
«و بی گمان شما را ملت میانه روی کرده ایم، تا گواهانی بر مردم باشید، و پیامبر (نیز) بر شما گواه باشد، و ما قبله ای را که بر آن بوده ای قبله ننموده بودیم مگر این که بدانیم چه کسی از پیامبر پیروی می نماید و چه کسی بر پاشنه های خود می چرخد و اگرچه بس بزرگ و دشوار است مگر بر کسانی که خدا ایشان را رهنمون کرده باشد.
یهودیان بجهت این تغییر و تحول، سراسیمه شده جنجال بزرگی در مدینه بپا کردند، اما خداوند آنان را اینگونه پاسخ داد: [سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا قُلْ لِلهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ].
«نابخردان به مردم خواهند گفت: چه چیزی آن ها را از قبله خود که بر آن بودند برگرداند؟ بگو: خاور (مشرق) و باختر (مغرب) از آن الله است، هر کس را بخواهد به راه راست هدایت می¬نماید».
اما باز یهودیان شایعه پراکنی کردند که نمازهای مسلمانان، چون در این چند مدت به طرف قبله درستی ادا نشده¬اند، به هدر رفته و ضایع شده اند، اما خداوند فرمود: [وَمَا كَانَ الله لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ].
«و خداوند ایمان (عبادات قبلی) شما را ضایع نمی-کند»
در این آیات حقیقت استقبال قبله روشن گردید، که خداوند متعال امتیاز خاصی به آن داده و من‌حیث قبله مقرر نموده است. چنانکه خداوند فرمودند: [فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللهِ]. «پس به هر سو رو کنید خدا آنجا است»
لذا روشن گردید که در روی آوردن به سوی این اماکن فقط اطاعت از دستور خداوند است؛ حکمت و فلسفه تغییر و تحول قبله این است که وقتی دستور داد بسوی مسجد الاقصی نماز بخوانید، یاران پیامبر اسلام اطاعت کردند و حال که بسوی مسجد الحرام قبله حضرت آدم علیه السلام ، ابراهیم و… دستور رسیده است تا قیام قیامت باید اطاعت می‌شود. [وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطاً لَّتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيداً].
«و بی گمان شما را ملت میانه روی کرده ایم (نه در دین افراط و غلوی می ورزید و نه در آن تفریط و تعطیلی می شناسید.