در تمام مناطق و شهرها، قیامهایی علیه حکومت صورت میگرفت. سلطان محمد فاتح شخصاً شاهد این موارد بود و از این فرصت بهرهبرداری کرد تا با تمام توان، پایتخت بیزانس یعنی قسطنطنیه را فتح کند و تاج پیروزی را بر سر نهد. او درصدد بود یکی از مراکز مهم جنبشهای صلیبی ضد جهان اسلام را که سالها در حال توطئهچینی علیه مسلمانان بود، از میان بردارد.
بدین ترتیب، محمد قصد داشت با شکست دادن مسیحیت بهطور عام و امپراتوری بیزانس بهطور خاص، این منطقه را به پایتخت دولت عثمانی تبدیل کرده و خوابهایی را که پیشینیان وی و فرماندهان سپاه اسلام در تحقق آن ناتوان مانده بودند، تعبیر کند.
فتح قسطنطنیه
شهر قسطنطنیه از جمله برترین شهرهای جهان به شمار میرفت. این شهر در سال ۳۳۰ هجری قمری توسط اور قسطنطین، امپراتور بیزانسی بنیانگذاری شد و در سراسر جهان دارای منزلت بالایی بود، تا آنجا که گفته میشد اگر جهان یک کشور بود، قسطنطنیه شایستگی داشت که پایتخت آن باشد.
چون تأسیس این شهر به وقوع پیوست، قسطنطنیه پایتخت بیزانسیها شد و از بزرگترین و برجستهترین شهرهای جهان به شمار میرفت. هنگامی که جنگ میان مسلمانان و امپراتوری بیزانس آغاز شد، این شهر اهمیت ویژهای در نبردها پیدا کرد. به همین خاطر پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی صلیاللهعلیهوسلّم چندین بار به یاران خود بشارت فتح این شهر را داده بود.
در جریان غزوه خندق که از وقایع معروف است، پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلّم نیز وعده پیروزی بر قسطنطنیه را داده بود. از همینرو، خلفای مسلمان و فرماندهان سپاه اسلام در دورههای مختلف تلاش کردند تا این وعده پیامبر را تحقق بخشند.
حدیثی از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلّم چنین آمده است: «شما حتماً قسطنطنیه را فتح خواهید کرد. چه فرمانروای شایستهای خواهد بود آن فرمانروایی که آن را فتح میکند و چه سپاه نیکویی خواهد بود آن سپاه.»
بههمین وجه از زمان خلافت معاویه رضیاللهعنه فتح قسطنطنیه هدف لشکرهای اسلامی بود. اولین حمله به این شهر در سال ۲۴ هجری انجام شد اما موفقیتآمیز نبود. سپس در دوره خلافت معاویه رضیاللهعنه نیز حملاتی صورت گرفت که همه آنها ناموفق بودند.
همچنین، خلافت اموی نیز برای فتح قسطنطنیه تلاش کرد. یکی از بزرگترین حملات در دوران خلافت سلیمان بن عبدالملک و در سال ۹۸ هجری انجام شد. این تلاشها برای فتح قسطنطنیه ادامه داشت و در اوایل خلافت عباسی نیز حملات متعددی علیه امپراتوری بیزانس صورت گرفت اما هیچکدام موفقیتآمیز نبود.
نه قسطنطنیه فتح شد و نه به نیروهای مدافع آن آسیبی جدی وارد آمد، هرچند حکومت بیزانس دچار لرزش شد و این امر بر وضعیت داخلی آن تأثیر گذاشت؛ بهویژه در زمان خلافت هارونالرشید، که در سال ۱۹۰ هجری حملهای به قسطنطنیه صورت گرفت و باعث تضعیف این حکومت شد.