محمدصادق طارق
کارشناسان پس از حاکمیت امارت اسلامی در افغانستان و اعلان حکومت جدید از سوی طالبان اعلام کردند که خطر احیای داعش مهم‌ترین چالش طالبان برای اداره نمودن کشورشان خواهد بود. موضوع مذکور لازماً نیازمند تحلیل و بررسی می‌باشد که دلائل تمایل داعش به نفوذ در سرزمین افغانستان چه می‌باشد؟ و یا زمینه‌های که نفوذ داعش را مساعد می‌کند چیست؟ پاسخ به پرسش‌های فوق را می‌توان این‌گونه تشریح و تفصیل نمود که:
_ کشور افغانستان به دلیل موقعیت جغرافیایی، وضعیت قومی و البته سیاسی- امنیتی که هیچ‌گاه یک دولت قوی نتوانست بر سرتاسر قلمروی این کشور حکومت کند همواره سرزمینی بکر برای فعالیت گروه‌های شریر بوده است؛ در شرایطی که یک دولت نمی‌تواند سلطه خود را بر تمامی کشور بسط دهد مناطق خارج از کنترول دولت بهترین اماکن برای حضور گروه‌های شریر هستند. به‌همین دلیل جغرافیای افغانستان همراه با یک دولت ورشکسته طی سال‌های اخیر که ظاهراً اداره اجیر و غلام در رأس آن قرار داشت اما حقیقتاً هر ولایت رنگ و شکل کشور مستقلى به‌خود گرفته بود کاملاً زمينه را برای گروه‌های شریری مثل داعش در این کشور فراهم کرده بود.
_ افغانستان چون پل ارتباطی آسیای مرکزی و شبه قاره هند است مکان ایده‌آل برای هر گروه شریری از جمله داعش به‌شمار می‌رود؛ از آنجائیکه افغانستان در همسایگی کشورهای مختلفی از قبیل ایران، چین، پاکستان و … قرار دارد جاذبگی این کشور را برای داعش دو برابر کرده است. آمریکا چون رقیب چین و مخالف ظاهری ایران می‌باشد با حمایت مخفی از داعش می‌خواهد بر مرزهای ورودی این دو کشور افرادی را بگمارد که راه خطر احتمالی به آمریکا را مسدود سازند.
_ داعش از ابتدای ظهور به‌دلیل افراط زیاد خود با شکست حتمی مواجه می‌شد از همین‌رو بر بنیاد باور برخی از تحلیلگران خیلی قبل، مناطقی را در افغانستان آماده کرد که اگر روزی در خاور میانه با شکست روبه‌رو شود و دولت‌های عراق و سوریه سرزمین‌های خود را پس بگیرند، خلافت خود را در افغانستان، پاکستان و مناطق قبایلی آن‌ها ادامه دهد. این باور گرچه به عنوان باور شخصی برخی از تحلیلگران محترم است اما ضعیف به نظر می‌آید چون داعش پروژه مشترک کشورهای قدرت‌طلب می‌باشد و آن‌ها رأساً با همکاری اداره کابل داعش را از میان خود افغانستان تولید نمود.
_ داعش پس از تصرف منابع نفت در عراق و سوریه چون تمایل خاصی به ثروت و تجارت پیدا نمود امیدوار بود تا با تسلط بر مناطقی از افغانستان به منابع مالی قابل توجهی دست‌رسی یابد. ارزش ذخایر و منابع افغانستان غیر از نفت و گاز حدود سه هزار میلیارد دالر برآورد شده بود که داعش همواره در تعبیر نمودن خواب به‌دست آوردن آن‌ها کتاب‌های ابن سیرین را لابه‌لا نمود.
_ پروژه داعش در چارچوب اهداف قدرت‌های خارجی و برخی از کشورهای منطقه شکل گرفته است به‌همین دلیل چون در حال حاضر قدرت‌های جهانی در پی تضعیف همدیگر می‌باشند آمریکا با استفاده از ایدئالوژی داعش چین و روسیه، رقیبان اقتصادی و سیاسی خود را به نحوی وادار به عقب‌نشینی از سرمایه‌گذاری و آغاز روابط تجاری با افغانستان می‌کند. تحلیل این موضوع بحث چالشی و دور و دراز است آنچه را عرض نمودیم می‌توان به عنوان اساسی‌ترین دلائل تمایل داعش به نفوذ در افغانستان معرفی نمود. به‌علا‌وه از دلائل مذکور تحلیل‌های دیگری نیز وجود دارد.