نحمده و نصلی علی رسوله الکریم اما بعد!
مقدمه:
برای پیشرفت و ارتقای مداوم هر گروه، سازمان یا کشور، منابع مالی یکی از عناصر بنیادی و جدایی‌ناپذیر به شمار می‌رود، منابع مالی مجموعه‌ای از امکانات است که برای تأمین مالی پروژه‌ها، ارائه خدمات، و تحقق اهداف گروه، سازمان یا کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند منابع فیزیکی، انسانی و تخنیکی نیز اهمیت خاص خود را دارند اما بدون منابع مالی مؤثر، استفاده از سایر منابع ممکن نیست.
با توجه به همین اصل، قدرت مالی گروه داعش باعث شده بود تا این گروه بتواند افزون بر سلطه بر مناطق گسترده‌ای از سوریه و عراق، متحدان بیشتری جذب کند، نیروهای نظامی قابل‌توجهی به خدمت گیرد، عملیات نظامی موفقی در مدت کوتاهی انجام دهد و دامنه نفوذ خود را گسترش بخشد.
داعش یکی از گروه‌های نسبتاً نوظهوری است که تأمین مالی در میان اولویت‌های اصلی آن قرار داشته است؛ از زمان شکل‌گیری، این گروه برای تأمین منابع مالی خود از شماری از سازمان‌های غیردولتی و همچنین برخی افراد خصوصی که در کشورهای حاشیه خلیج فارس (به‌ویژه عربستان سعودی، کویت و قطر) زندگی می‌کنند، بهره گرفته است. افزون بر این، انجام برخی فعالیت‌های غیرقانونی نیز یکی از منابع اصلی درآمدزایی این گروه محسوب می‌شود.
بر اساس گزارش مؤسسه تحقیقات استراتژیک روسیه و طبق ارزیابی‌هایی که در نوامبر سال ۲۰۰۶ از سوی ایالات متحده انجام شد، مشخص شد که «دولت اسلامی عراق» از طریق قاچاق نفت، گروگان‌گیری، رشوه و دیگر روش‌ها، سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون دالر درآمد کسب کرده بود.
همچنین، یکی از تحلیلگران برجسته شبکه CBS News آمریکا افزود که داعش برای تأمین بودجه خود، مجموعه‌ای از راهبردهایی را به‌کار گرفته که هم عناصر محلی و هم بین‌المللی را شامل می‌شود. این گروه از راهبردهای خاصی برای تأمین مالی استفاده می‌کند و تلاش دارد تا از نظر مالی کاملاً مستقل بماند.
بر پایه‌ی یافته‌های وزارت دفاع آمریکا نیز ثابت شده است که از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ (زمانی که ابوبکر البغدادی رهبری این گروه را برعهده داشت) داعش در سطح بسیار محدودی بر کمک‌های خارجی متکی بود (تقریباً ۵٪ بودجه عملیاتی گروه از این طریق تأمین می‌شد). به باور کارشناسان، در طول یک سال، به‌طور میانگین ۵۰ میلیون دالر کمک بلاعوض از سوی کشورهای خلیج فارس در اختیار این گروه قرار می‌گرفت.
هر گروهی برای پیشبرد فعالیت‌های خود، راهبردها و برنامه‌های خاصی دارد و تلاش می‌کند تا پشتوانه مالی دائمی‌ای در اختیار داشته باشد که بتواند بر پایه‌ی آن ساختار تشکیلاتی خود را گسترش دهد، نیروهای جدید جذب و استخدام کند، حقوق آنان را بپردازد و کمک‌های مالی ارائه دهد. گروه داعش نیز به‌شدت تلاش کرده تا از نظر مالی به خودکفایی برسد و استقلال خود را حفظ کند.
داعش در ساختار خود شامل چندین گروه خارجی است که به هر فرد، با توجه به ملیت و مهارت‌هایش، به‌طور متوسط بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ دالر در ماه حقوق پرداخت می‌کند. افزون بر این، به همسر یکی از اعضای کشته‌شده ۵۰ دالر و به فرزند او ۲۵ دالر کمک مالی داده می‌شود.
برای مثال، اگر فرض کنیم که این گروه ۳۰ هزار نیروی نظامی مسلح در اختیار داشته باشد، هزینه‌ی ماهانه حقوق این نیروها تقریباً ۱۰ میلیون دالر از بودجه کلی آن را به خود اختصاص می‌دهد.
اهداف نوشته:
از آنجا که منابع مالی، شریان حیاتی هر فعالیتی محسوب می‌شوند، رشد یا کاهش آن‌ها مستقیماً بر فعالیت‌ها تأثیرگذار است. با توجه به همین اهمیت، و برای قطع این شریان حیاتی گروه داعش، اهداف این نوشتار به شرح زیر است:
۱_: شناسایی کامل منابع مالی گروه داعش از آغاز تا به امروز؛
۲_: شناخت شیوه‌های انتقال منابع مالی این گروه؛
۳_: بررسی مسیرهای مصرف منابع مالی داعش؛
۴_: شناسایی حامیان مالی اصلی گروه داعش؛
۵_: معرفی راهکارهای مؤثر و اساسی برای از بین بردن منابع مالی این گروه؛
۶_: علاوه بر موارد بالا، آگاهی‌رسانی عمومی برای مطلع ساختن مردم و نظام از فعالیت‌های این گروه منفور و جلوگیری به‌موقع از آن‌ها.