امارت اسلامی افغانستان به‌عنوان یک نظام کاملاً اسلامی و مسئول در برابر خداوند و ملت، همواره تلاش داشته است تا برای مردمی که از آغوش سیاه دهه‌ها جنگ بیرون آمده‌اند، راهی به سوی صلح، امنیت و خوشبختی باز کند و زخم‌های جسمی و روحی جنگ را التیام بخشد. به‌همین منظور، راه‌کارها و نهادهای گوناگونی را به‌کار گرفته است. یکی از این نهادها که در چارچوب یک وزارت بزرگ و مهم فعالیت می‌کند، وزارت امر به معروف و نهی از منکر و سمع شکایات است؛ فعالیت‌ها و عملکردهای این وزارت از روز تأسیس تاکنون مشهود بوده‌اند. این وزارت در شهرها، ولسوالی‌ها و قریه‌جات پیام‌ها و سخنان خیر و نیکی را ارائه کرده و از طریق راهنمایی‌ها، برنامه‌های تعلیمی و رفتار نیکو، رهنمودهای دینی و الهی را توسط محتسبان خود به مردم منتقل کرده است.
امارت اسلامی به‌عنوان نظامی متعهد به راه نیکی، حتی پیش از پیروزی و حاکمیت دوم نیز در جبهه‌های سخت و داغ جهاد و مبارزه، این کار خیر را رها نکرده بود. به‌همین منظور، در چارچوب تشکیلات مشخص، کمیسیون‌های جداگانه‌ای برای هر بخش تعیین کرده بود تا بر اذهان مردم کار کرده و جنگ فکری و ذهنی غرب و اشغال‌گران را که در لباس دوستی و برادری و با حملات فرهنگی بر نسل جوان آغاز کرده بودند، خنثی سازد.
۱-: ارائه تصویری نیکو از اسلام و نظام:
امارت اسلامی نظامی شرعی است که همه امور خود را بر پایه فقه حنفی به پیش می‌برد. این نظام در پرتو تعهد به پروردگار و مردم عزیز کشور تأسیس شده تا خدمت کند و به ارزش‌های اسلامی پایبند بماند. دعوت و راهنمایی به سوی کارهای نیک، مسئولیتی دینی برای آن به شمار می‌رود. وعده داده است که از شریعت پاسداری خواهد کرد. یکی از راه‌های این پاسداری، آگاه نگه داشتن دائمی مردم از دین و ارزش‌های دینی است. زمانی که محتسبین امر به معروف مسئولیت دینی خود را به‌خوبی انجام دهند، هم دین مبارک اسلام و هم نظام اسلامی تصویری نیکو پیدا می‌کنند.
۲-: تعهد به شعائر و ارزش‌های اسلامی:
با اجرای امر به معروف، وابستگی مردم به‌عنوان یک جامعه اسلامی به شعائر و ارزش‌های دینی تقویت می‌یابد، توجه آن‌ها به دین جلب می‌گردد و جامعه‌ای آگاه از دین پدید می‌آید که با این آگاهی، تبعیض و اختلاف از بین می‌رود، هیچ‌کس نمی‌تواند آن‌ها را به نام قوم، زبان یا منطقه تقسیم کند. هم در میان مسئولان و هم در میان مردم، تعهد ایمانی به دین و شعائر دینی پدید می‌آید.
۳-: آشنایی جوانان با دین و فرهنگ اسلامی:
در طول بیست سال اشغال، بُعد فرهنگی و فکری اشغال بیشتر متوجه جوانان و نسل نوین بود. به‌همین دلیل ده‌ها ابزار و وسایل گروهی را به‌کار گرفتند تا جوانان را از فرهنگ و اندیشه اسلامی‌شان دور کرده، به ارزش‌های غربی و آمریکایی متمایل سازند، تاریخ خود را فراموش کرده و در عوض، درخشش ظاهری پیشرفت غرب را بپذیرند. بنابر این، برای از بین بردن این تأثیرات و بیدار ساختن از این خواب نامناسب، موضوع امر به معروف بسیار مهم است و در عصر حاضر از هر چیز دیگری باارزش‌تر است.
۴-: تبلیغ واقعی دین و جلوگیری از تهاجم فرهنگی:
چنان‌که پیش‌تر نیز اشاره شد، زدودن تأثیرات فرهنگی اشغال، کاری آسان نیست بلکه پروسه‌ی بلندمدت است. رسانه‌های غربی و تبلیغات منفی مقامات فراری جمهوریت همچنان ادامه دارند. از این‌رو لازم است رسانه‌های امروزی افغانستان نیز برای بیان حقیقت و انجام امر به معروف، مسئولیت دینی و ملی خود را ادا کنند. خوشبختانه این کار را انجام داده‌اند، برنامه‌های دینی افزایش یافته، برنامه‌های علمی و تعلیمی وزارت مربوطه اجرا می‌شوند و هنگامی که ذهن مردم برای پذیرش این حقیقت آماده گردد که نگهبانی از دین فقط وظیفه نظام نیست، بلکه مسئولیتی فردی برای هر شخص در برابر دین است و کشور خانه مشترک همه است، آنگاه به کارهای ناپسند و منکرات «نه» می‌گویند.
در دوره جمهوریت، وقتی فردی در شهر یا حتی ولسوالی‌های دوردست قدم می‌زد، از چهره‌ها، پوشاک و ظاهرهای متنوع مردم چنین برداشت می‌شد که این جامعه‌ای افغانی نیست. به‌ویژه جوانان به هر نوع تقلیدی اهمیت می‌دادند و هرگونه که می‌خواستند، ظاهر می‌شدند. اما امروز الحمدلله، به برکت امر به معروف، در چهره‌ها و پوشاک تغییرات چشم‌گیری آمده است و تصویری زیبا از یک جامعه اسلامی ارائه می‌شود.
در پایان، یک‌بار دیگر باید تأکید کرد که امر به معروف یک مسئولیت فردی صرف نیست، بلکه هر فرد جامعه باید این وظیفه ایمانی را تا حد توان انجام دهد. سکوت در برابر کارهای ناپسند راه را برای ظلم دیگری باز می‌کند. همان‌طور که وزیر محترم این وزارت در آخرین سفرش به هرات با لحن گلایه و شکایت گفت که روحانیان و علما در این عرصه همکاری نمی‌کنند. سخن وزیر درست است، یک دست صدا ندارد. علما و افراد عادی مسئول باید به‌طور مشترک با ناهنجاری‌ها و بدبختی‌ها مبارزه کنند و امر به معروف را مسئولیت دینی خود بدانند.